T24 Yaşam
Emekli aile mahkemesi hâkimi Gülay Berkay’ın, aile mahkemelerinde yaşanan ayrılık kıssalarını umudun farklı şekilleri üzerinden anlattığı kitabı ‘Boşan Da Semeresini Ye’ raflarda.
Literatür Yayınları’ndan çıkan kitabı, Gırgır mecmuasında çizmeye başlayan karikatürist ve avukat Meral Onat resimledi.
43 yıl boyunca Anadolu’nun değişik vilayet ve ilçelerindeki Ceza ve Hukuk Mahkemelerinde yargıçlık yapan Gülay Berkay, tarihe not düşme maksadıyla kaleme aldığı kitapta uzaklaştırma kararı verildiği için adliye kapılarına dayanan kocalardan uzaklaştırma kararı verilmediği ya da bazen de verildiği için öldürülen bayanlara dek tüm bu öfke ve şiddet denizi içinde mağdurları muhafazaya çalışan taraf olarak ayrılıkların insanların birbirlerini gerçek manada tanıdıkları bir kültür problemi olduğuna vurgu yapıyor.
“Bir yargıcın anıları, toplumsal problemlerimizin kökeni ve adaletin kara mizahı…”
Kitabın önsözünde “şiddetin aile içinde başladığını, büyüyerek evvel aile, sonra mahalle, sonra bütün toplumu etkilediğini gördüğünü” söyleyen yazar, kitabı kaleme alırken öncelikli maksadının tarihe not düşmek olduğunu belirtiyor ve şöyle devam ediyor:
Desen: Meral Onat
Şiddet dolu bir toplumun içinde yaşamayı, çocuklarımızı büyütmeyi hiçbirimiz istemeyiz sanıyorum. Fakat şiddetin aile içinde başladığını, büyüyerek evvel aile, sonra mahalle, sonra bütün toplumu etkilediğini gördüm.
Şiddetin son bulmasını yalnızca maddelerden beklemek yerine, kendimizi insan olarak bedelli hissetmekle, karşı tarafın haklarına hürmet göstermekle adım adım ve daima birlikte sağlayabileceğimizi düşündüğüm için yazdım.”
|
Kitaptan tadımlık: “Uzaklaştırma kararı verildiği için adliye kapılarına dayanan kocalar… ‘Sen kim oluyorsun da beni evimden uzaklaştırıyorsun, bunun hesabını elbette vereceksin,’ diye gözdağı verenler… ‘Bu mahkeme aleyhime nasıl tazminat verebilir ister eşimi aldatırım ister döverim, kimse karışamaz, karışanın canını yakarım,’ formunda densiz konuşanlar… Hazırlanan uzman raporunu beğenmeyince, konutunu inceleyen toplumsal hizmet uzmanı için ‘evdeki altın bileziğimi çaldı’ diyebilenler… Boşanma davası boyunca kocasını cinsel sapıklıkla suçladıktan sonra altı yaşındaki kızıyla yaptığı görüşme sonucu kendisi hakkında olumsuz rapor hazırlayan bayan psikolog hakkında da benzer savlarda bulunabilen anneler… Ya da… Uzaklaştırma kararı verilmediği için öldürülen bayanlar kadar uzaklaştırma kararı verildiği için öldürülen bayanlar… Ve bu öfke denizi içinde çocukları, bayanları, şiddet mağdurlarını muhafazaya çalışan çaresiz vazifeliler… ‘Nafakayı ödeyemeyen koca mahpusa girdiğinde cezaevinde saklanır, şiddet.’ Asgari fiyatla çalışan, mal varlığı olmayan bir kocanın boşandıktan sonra eski karısına ve çocuklarına ödeyebileceği nafaka ölçüsü ne kadar olmalıdır sizce? Minimum fiyatla hem kendi geçimini, hem de eski eşiyle çocuklarının geçimini sağlayabilecek midir? İmkânsız gözüküyor değil mi? Bu imkânsızlık da arbede demektir… ‘Nafakayı neden ödemiyorsun?’ ile başlayıp, icra takipleriyle devam eden arbedelerin sonunda bekler, şiddet. Nafakayı ödeyemeyen koca mahpusa girdiğinde cezaevinde saklanır, şiddet. ‘Ömür uzunluğu bu bayana mı bakacağım, nasıl kurtulacağım?’ diye söylenirken, bir anda öldürmeyi düşünmektir, şiddet. Eski kocadan aldığın nafakanın kesilmemesi için, birlikte yaşadığı erkekle nikâh kıymamakta kapalıdır, şiddet. Boşansa dahi, hayatına diğer bir erkek giren bayanı, aldatmış sayan zihniyetin ismidir, şiddet. Bayanlara iş hayatında, eğitimde eşit haklar veren kanunların göz gerisi edilmesidir, şiddet. Şiddet farklı hallerde ortaya çıkar ve bütün topluma ziyan verir. Şiddetin bir sürü mazereti vardır. ‘Boşanmakla yoksulluğa düşen eşe ömür uzunluğu bakma sorumluluğunu öbür dar gelirli eşe yüklemek, devletin misyonunu yapmaktan kaçınmasından ibarettir.’ Sağlıksız bireylerden sağlıklı tahliller beklemenin mümkün olmadığını unutmamalıyız. Öncelikle, yoksulluğa düşen vatandaşına bakmak, devletin vazifesidir. Boşanmakla yoksulluğa düşen eşe ömür uzunluğu bakma sorumluluğunu başka dar gelirli eşe yüklemek, devletin misyonunu yapmaktan kaçınmasından ibarettir. Kendi vazifesini yapmak yerine, boşanan eşi ömür uzunluğu ödeme ile cezalandırmayı tercih etmesidir. ‘Değişiklik mümkün müdür?’ diye sorarsak, devlet bütçesinin harcandığı alanları tekrar gözden geçirmekle başlayabilir her şey. Son düzenlemelerle, toplumsal yardım alan bayanların bir kısmı yardımların devam etmesini sağlamak maksadıyla açtıkıları nafaka davalarından vazgeçmekte ya da mutlaklaşmış nafaka kararlarının iptali için dava açmaktadırlar. Sosyal devletin ufak dokunuşlarının bile olumlu toplumsal değişiklikler sağladığı hepimizce bilinmektedir. Bu uygulama, mağdurun şiddet uygulayan ile ortasındaki bağı bir nebze de olsa koparabilmesine yardım etmektedir. Bu adamlar neden öldürüyor, mecnun midir bu adamlar? Şiddeti tetikleyen ögeler nelerdir? Bayanın toplumdaki yerinin tesiri var mıdır? Sırf, 4320 yahut 6284 Sayılı Kanun üzere uygulamalardan medet ummak, her bayan cinayetinde bu kanunun uygulayıcılarını suçlamak, kolay yolu seçmektir. Toplumsal problemler, önemli bir alt yapıyla ve eğitimle çözülebilir. Cezalandırma ise süreksiz bir tahlildir.” … |
Gülay Berkay kimdir?
43 yıl boyunca Anadolu’nun değişik vilayet ve ilçelerindeki Ceza ve Hukuk Mahkemelerinde yargıçlık yapan
Gülay Berkay, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur ve hala İstanbul Barosu’na avukat olarak kayıtlıdır. ki çocuk annesi Berkay, hayatını İstanbul’da sürdürmektedir.
Meral Onat kimdir?
İstanbul doğumlu çizer, çizmeye lise yıllarında Gırgır mecmuasında, Özden Öğrük ile başladı. Kazandığı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne geçiş yaptı ve oradan mezun oldu.
Gırgır’ın yanı sıra Fırt, Lak Lak, Hıbır, Öküz, Bayan Yanı, Penguen, Kazandibi, Kadayıf üzere mecmualarda ve Vatan gazetesinde çizdi. Karikatürlerinin bir kısmını topladığı Bayanlar Hamamı, Öküz mecmuasındaki çizimlerinden ‘Sen Gülümse’ adlı bir diğer kitabı ve ‘Çanakkale Geçemediler’ isimli fotoğraflı romanı bulunmaktadır.
‘Boşan da Semeresini Ye’, hukukçu iki bayanın, Gülay Berkay’ın yazıp Meral Onat’ın resimlediği, mahkeme salonlarında yaşanan gerçek kıssalardan toplumsal meselelerimizin kökenine ve adaletin kara mizahına dair ortak bir çalışma.
|
Künye | Boşan da Semeresini Ye Yazar: Gülay Berkay Sayfa Sayısı: 252 |